Demîr: Divê li Îmraliyê bi zexta civakî bingeha hevdîtinê bê avakirin

  • rojane
  • 10:38 28 Tîrmeh 2023
  • |
img
STENBOL - Hevberdevka HDK’ê Esengul Demîr diyar kir ku hikumet bi tecrîdkirina Îmraliyê re dixwaze rewşa bêhêvîtiyê ya civakê mayînde bike û destnîşan kir ku divê zexta civakî were zêdekirin û bingeha muzakereyan bê avakirin.
 
Ji Rêberê PKK’ê Abdullah Ocalan ê li Girtîgeha Tîpa F a Ewlehiya Bilind a Îmraliyê di bin tecrîdeke giran de tê ragirtin ji 25’ê adara 2021’an ve tu agahî nayên girtin. Serlêdanên hevdîtinan ên malbat û parêzer li dijî tecrîda mûtleq a li dijî Abdullah Ocalan dikin jî bi cezayên di bin navê “dîsîplînê” de tên sîstematîzekirin tên astengkirin. 
Hevberdevka Kongreya Demokratîk a Gelan (HDK) Esengul Demîr ku li ser sîstema tecrîdê ya Îmraliyê nirxandinên xwe kir anî ziman ku dewlet bi zanebûn tecrîdê pêk tîne û armanc dike ku rewşa bêhêvîtiyê di civakê de mayînde bike.
 
ŞERTÊN TECRÎDÊ YÊN HERÎ GIRAN
 
Demîr, diyar kir ku Girtîgeha Îmraliyê ya ku Abdullah Ocalan lê tê ragirtin bi taybetî hatiye dîzaynkirin û li wir prosedureke hiqûqî nayê pêkanîn û destnîşan kir ku ev yek bi tena serê xwe sîstemeke tecrîdê ye. Demîr, bal kişand ku li cîhanê mînakeke din ya tecrîda Îmraliyê nîn e û wiha got: “Ên ku di vê mijarê de lêkolîn kirine dibêjin ji vê zêdetir şertên tecrîda girankirî nîn in û şertên herî giran pergala tecrîdê ya Îmraliyê ye.”
 
BANDORÊN CIVAKÎ YÊN PARADÎGMAYÊ 
 
Demîr, bi lêv kir ku gelek sedemên wan hene ku di 29 mehên dawî de tecrîda li ser Abdullah Ocalan veguheriye qûtbûna têkiliyê û anî ziman ku sedema bingehîn jî kêmkirina bandora civakî ya paradîgmaya ku Abdullah Ocalan pêş xistiye ye. Demîr, di berdewama axaftina xwe de wiha got: “Bi tecrîda ku tê sepandin, armanc ew e ku têkiliya Birêz Ocalan a bi civakê re were qûtkirin û pêşî lê were girtin ku ramanên wî bi raya giştî re werin parvekirin. Ji hevdîtina van ramanan a bi civakê wêdetir jî têgihiştineke ku ji hêla psîkolojîk ve civakê biçewisîne heye. Ev nêzîkatiya dewletê nêzîkatiyeke wisa ye ku perspektîfa komara sedsalî ya li hemberî kurdan berbiçav dike, kurdan tune dihesibîne, daxwazên wan ji nedîtî ve tê û her ku em derbasî sedsala nû dibin ev polîtîka û têgihiştin wê dewam bike.”
 
ARMANCA DEWLETÊ YA TECRÎDKIRINÊ?
 
Demîr, destnîşan kir ku dewlet bi zanebûn tecrîda li Îmraliyê pêk aniye û bi vê tecrîdê re dixwaze rewşa bêhêvîtiyê ya civakê mayînde bike û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Em dikarin bêjin ku dewlet armanc dike ku xeta têkoşînê paş de biçe. Ji ber vê yekê, pêwîste bi lez û bez ji nava vê rewşa bêhêvîtiyê derkeve û têkoşînê di çarçoveyeke gelekî berfirehtir de bimeşîne. Ji bilî raya giştî ya demokratîk a em li Tirkiyeyê qala wê dikin, pêwîste polîtîkayên tecrîdê ji sekneke berfireh a cemaweriyê û civakî re bê vegotin.”
 
BANDORA TECRÎDÊ YA LI SER GELAN
 
Demîr, anî ziman ku heke tecrîd ji holê neyê rakirin wê veguhere pêvajoyeke ku siberoja gelan, kedkar û hemû beşên civakî yên di dema pêş de li vê erdnîgariyê dijîn diyar dike û wiha pê de çû: “Ji ber vê yekê divê tecrîda ku tê meşandin, bi çarçoveyeke berfirehtir bê dîtin. Her çend hin derdorên navneteweyî, bi taybetî raya giştî ya kurd tecrîdê bînin rojevê û hewl bidin hesasiyeteke civakî biafirînin jî, em dibînin ku ev têra nake. Bi vî rengî zexteke cidî ya civakî li ser Komara Tirkiyeyê nîne . Pêwîste ev zexta civakî were mezinkirin . Divê Tirkiye di vê mijarê de bi lez zemînekê ava bike ku li gorî peymanên navneteweyî be û birêz Ocalan karibe di çarçoveya mafên mirovan de bi parêzer û malbata xwe re hevdîtinê bike.”
 
‘BI KORBÛNA DEWLETÊ NIKARE BÊ VEGOTIN’ 
 
Demîr, bi bîr xist ku di gelek serdeman de ku dewlet tengav dibû bi Abdullah Ocalan re hevdîtin pêk anîne û di encama van hevdîtinan de geşedanên ji bo çareseriyê pêk hatine. Demîr, axaftina xwe wiha domand: “Serdema di navbera salên 2013-2015’an de pêvajoyeke ku em ê li Tirkiyeyê weke serdema biharê pênase bikin û serdema herî girîng e. Rastiya ku em ji wir hatine vê derê di demeke ewçend kurt de niha bi korbûna dewletê nikare bê vegotin. Berovajî vê xala ku gihiştiyê encama biryareke ku ji aliyê siyasî ve hatiye girtin e. Pêvajoyek aştiyê ya dikare li vir pêk were, wê bibe rewşeke ku hemû hevsengiyên li Rojhilata Navîn biguherîne û di heman demê de ji bo gelên li Rojhilata Navîn ku bi hezar salan e ji aliyê rejîmên yek hişmend ve hatine birêvebirin û tepisandin, wê bibe rewşeke sozdayînê. Ji ber vê yekê, berovajî mijareke ku tenê bi nêrîna Tirkiyeyê dikare lê bê nihêrîn, ev mijar pêvajoyeke ku hemû hêzên navneteweyî bi hevparî biryar dane û di pêvajoya dawî de ji aliyê Tirkiyeyê ve hatiye qedandin e.”
 
TECRÎD Û KRÎZA CIVAKÎ
 
Demîr, destnîşan kir ku di encama siyaseta şer a tê birêvebirin de dewlet di demên dawî de di nav krîza siyasî û aboriyê de ye û wiha lê zê kir: “Rejîma yek zilamî çiqasî hewl bide xwe mayînde bike jî, tengava aborî ya ku bi taybetî di nava çend salên dawî de ketiyê, hem desthilatê hem jî dewletê tengav dike. Ji ber vê yekê em dibînin ku di nava lêgerînên cuda de ye. Hema hema temamiya çavkaniyên welêt hatine firotin. Bi gotineke din, di xala peydakirina çavkaniyên ku dikarin jiyanê ji nû ve hilberînin de, em bi hêzekê re rû bi rû ne ku kapasîteya nirxandina wan çavkaniyan nîne. Ji bo pêşî li berdewama destkeftiyên kurdan ên li Rojhilata Navîn bigire Tirkiye bi hin hêzên navnetewî re ketiye nav tifaqan. Bi taybetî siyaseta li Rojava û Herêma Kurdistana Federe bi vê perspektîfê tevdigere.”
 
TECRÎD XETA SOR A DEWLETÊ YE
 
Demîr bal kişand ku hikûmetê tecrîda li ser Abdullah Ocalan veguherandiye xeta sor û bi zext û girtinan hewl dide her kesê ku vê xetê derbas dike ceza bike û wiha axivî: “Mînaka herî dawî ya vê yekê jî girtina rojnameger Merdan Yanardag e.” Demîr, destnîşan kir ku dewlet bi rêya Yanardag civakê ditirsîne û wiha berdewam kir: “Hikumet dixwaze tecrîd ji aliyê tu beşên civakê ve neyê rojevê. Ji ber ku dema hate rojevê wê li cihên din ên welêt bê nîqaşkirin. Yanî rewşeke wisa ye ku hewl dide binixumîne, veşêre û tune bihesibîne. Di vê mijarê de nahêle kes biaxive. Ji ber Merdan Yanardag jî ev rewş anî ziman îro bi vê yekê re rûbirû ye. Ji ber vê yekê divê mirov xwedî li kesên qala tecrîdê bike jî derkeve. Ji bo mirov bi awayekî xurt biaxive û hejmara kesên biaxivin zêde bibe divê em li dijî vê siyasetê bisekinin. Rêyeke şikandina tecrîdê jî zêdetir anîna bi ziman û ji gelek kesan re vegotine.”
 
‘DIVÊ EM TECRÎDA LI SER XWE BIŞIKÎNIN’ 
 
Demîr, diyar kir ku li cihan bertekên civakî yên li dijî rakirina tecrîdê derketine holê, lê ev têrê nakin ku tecrîd bi temamî bê rakirin. Demîr, destnîşan kir ku divê di serdema nû de hemû beşên demokratîk xeta têkoşîna hevpar ava bikin û axaftina xwe wiha bi dawî kir: “Tecrîda li ser Birêz Ocalan tê meşandin, hewl tê dayîn bi muzakereyên cuda yên dîplomatîk, bi taybetî li Ewropayê bi xwepêşandanên kolanan û sekinîna li ber deriyên saziyên navneteweyî bikeve rojeva raya giştî ya Ewropayê, lê belê ev yek bi tena serê xwe têra nake. Her wiha divê têkoşîna esas di hundir de bê meşandin. An ku hûn dikarin li derve dost û hevalên xwe zêde bikin lê têkoşîna esas dê li ser vê axê be. Em dikarin bibêjin niha desthilat avantajeke psîkolojîk bi dest xistiye. Ji ber vê yekê ji bo em siyaseta tecrîdê pûç bikin divê ewilî em xwe ji tecrîdê derxînin. Ji ber ku em jî di bin tecrîdê de ne. Heke em tecrîda li ser xwe ranekin ne dikarin tecrîda li ser birêz Ocalan ne jî ya li ser girtîgehan rakin. Em ji xwe bawer bin.”
 
MA / Îbrahîm Irmak
 

Sernavên din

01/08/2023
22:31 Li Colemêrgê nan hate zemkirin
21:45 Li Hatayê wesayîta leşkerî qeza kir: 10 leşker birîndar bûn
19:35 Li Îzmîrê û Konyayê erd hejiya
19:30 Li dijî Sefaretxaneya Swêdê ya li Îzmîrê êriş pêk hat: Kesek birîndar bû
19:24 Parlamenter Tanrikulu serdana DFG’ê kir
18:01 Li Geliyê Bêtkarê şerê dijwar diqewime
17:51 Serokatiya Diyanetê daxwaz kiriye ku daxilî Doza Kobanê bibe
17:04 Malbata Şenyaşar serdana Baroya Enqereyê û ÎHD’ê kir
16:23 Endamên HDP’î şaredarê AKP’î protesto kirin û civîn terikandin
15:51 Ingilistanê qirkirina li dijî êzidiyan bi awayekî fermî nas kir
15:03 Li Qoserê du kom bi şer ketin: Ciwanekî jiyana xwe ji dest da
14:51 Li Sêwasê leşkerekî jiyana xwe ji dest da
14:12 Tenduristvanên dev ji kar berdayîn daxwazên xwe rêz kirin
13:42 Doza Kobanê: Hemû dinyayê têkoşîna kurdan pîroz kir lê hûn didarizînin
13:14 Akin: Doza Kobanê encama siyaseta dijminatiyê ye
13:12 AYM’ê vesazkirina HAGB’ê betal kir
12:44 Parêzeran ji bo hevdîtina bi Abdullah Ocalan re serlêdan kirin
12:15 Li Elkê welatiyek hate binçavkirin
11:56 Li Rihayê wesayîta bizirx wergeriya: Polîsek mir
11:54 Di doza Sakîne Kultur de dê kurê wê bê guhdarîkirin
11:03 Rejîma Îranê cezayê hefsê da du rojnamegerên jin
10:54 Li Pekînê lehî rabû. 11 kes mirin û 27 kes jî winda ne
10:50 Bîlançoya meha tîrmehê
10:43 Rejîma Îranê di tîrmehê de 61 kes bi dar ve kir
10:40 Ji bo Toprak vegere ser wezîfeya xwe dê serlêdan bê kirin
10:39 Ketina endamên Koma Îsyan Ateşî ya Dêrsimê hate qedexekirin
10:16 Tehliyeya Îldem ê 30 sal in girtî ye hate taloqkirin
10:07 Akbelen dîsa hate dorpêçkirin
09:59 Malbata girtî Barût bertek nîşan da: Em vê zilmê qebûl nakin
09:56 Emekçî: Heke yekitî pêk were neçarin ku kurdan nas bikin
09:39 Ev 9 sal in aqûbeta jinên di Fermana 74’an de hatine revandin nayê zanîn
09:03 Bajarên kevnar ên Heranê
09:01 Xizmên Abdullah Ocalan: Em ji ber rewşa Abdullah Ocalan bi fikar in
09:00 ROJEVA 1’Ê TEBAXA 2023’YAN
31/07/2023
20:25 Şewata li Licê didome
19:34 Altan û Muftuoglû car din bûn hevserokê DFG'ê
19:05 Daxuyaniya ji bo Cûdiyê: Daristanên me jî tên tecrîdkirin
17:46 HDP dê kongreya awarte li dar bixe
17:07 Li Qoserê keyayek ji peywirê hate girtin
17:00 Cezayê disiplînê dan girtiyên ku 33 ‘Rêwiyên Xeyalan’ bi bîr anîn
16:32 ÎHD’ê rapora xwe ya salane aşkere kir: 29 meh in agahî ji Ocalan nayên girtin
16:23 Li dijî girtiyê nexweş îşkenceya ‘girêka beraz’
15:36 Wesayîta parlamenter Kaya qeza kir
15:22 Bi maşîneyên kar ketin nav zeviyên zeytûnan
15:21 Rojnamevanê girtî Yilmaz: Rojên azad nêz in
14:10 Li Xîzanê qedexeya fîîlî: Dar tên birîn
13:36 Li Îranê 2 kurd hatin girtin
13:29 Mamosteyê ji tecawizê girtî bû beriya biryarê hate berdan
12:26 Mûçeyê kêmtirîn kete bin sînorê birçîbûnê
12:15 MYK’yên HDP’ê û Partiya Çepên Kesk civiyan
12:04 Serokê TBB’ê li Akbelenê ye: Em gavekê jî bi paş ve neavêjin
11:43 Êrişkarekî din ê Esenyûrtê hate binçavkirin
10:52 Êrişên li dijî Şêrawayê berdewam dikin
10:51 Piştevaniya Mor birînên gel derman dike
10:39 ‘Divê ji Akbelenê heta Cûdî têkoşîn bibe yek’
09:20 Danişîna faîlê Sakîne Kultur sibê ye
09:08 Li Amedê kirê firiyan: Kesên ji bo kirê bidin kredî dikişînin hene
09:03 Hevserokê Komeleya Wêjekarên Kurd Dîjle: Armanc berbiçavkirina wêjeya kurdî ye
09:02 Eren: Rexne û peşniyar dê şekil bidin siyaseta me
09:01 Karamûs: Divê em li dijî Lozanê bi stratejiya netewî yekîtiya xwe pêk bînin
09:00 ROJEVA 31'Ê TÎRMEHA 2023'YAN
30/07/2023
23:49 Li Elkê ketina 4 herêman hate qedexekirin
23:21 Di êrîşa dewleta tirk de 3 kes birîdar bûn
22:11 Rojnamevan Arslan navnîşana xwe ya girtîgehê parve kir
20:46 ‘Daristan bi polîtîkayên ewlehiyê tên tunekirin’
19:27 Panela Lozanê ya HDK’ê: Pêşengên jiyana nû jinên kurd in
18:35 ‘Paşeroj û pêşeroja gelekê nikare bi peymanekê bê qedandin’
17:45 Li Êlihê di şerê biçek de kesekî jiyana xwe ji dest da
17:21 MYK’yên HDP’ê û Partiya Çepên Kesk dicivin
16:34 HDP’a Stenbolê kongreya xwe ya awarte li dar xist
16:34 HSD’ê îdiayên Wezareta Parastinê ya Tirkiyeyê derewand
16:04 Parêzer Emekçî: Bi komara demokratîk Lozan dikare bêfonksiyon bê hiştin
15:30 Îşkenceya GBT’ê li zarokên ku cilên neteweyî li wan bû hat kirin!
15:11 Li Elkê yek jê jin du kes hatin kuştin
14:04 Ferdên malbata Dedeogûllari hatin bibîranin: Ev qetlîam encama polîtîkaya înkarê ye
13:46 Panela sedsaliya Lozanê: Divê peymanek civakî ya nû bê nivîsandin
11:50 Ji êrişkarên dikana tekelê yek hat girtin
11:28 2 sal derbas bûn hê jî piştperdeya qetlîama malbata Dedeogûllari nehatiye eşkerekirin
10:56 Li Qersê otobusa rêwiyan ji pirê ket xwarê: 7 kes mirin 22 kes birîndar bûn
10:55 Navenda Til Rifat hat bombebarankirin
09:33 MÎASÎN li Zarok Ma’yê konserek pirzimanî li dar xist
09:08 Ciwanên Rûbarokê: Îşkenceya leşkeran veguheriye tiştekî kêfî
09:01 Bihuşta veşarî ya Faraşînê: Gola Çalyanê
09:00 ROJEVA 30'YÊ TÎRMEHA 2023'YAN
07:52 Helbestkar Dost Çiyayî hat bibîranîn
29/07/2023
21:28 Ji bo azadiya fîzîkî ya Abdullah Ocalan meşiyan
19:59 Çetîn Abayay li ser gora xwe hat bibîranîn
16:20 Li Nisêbînê 2 kesên din jî hatin berdan
16:15 ÇGD’ê xelat da wêneyê ‘Giraniya kîsekî’
16:02 Li Akbelenê cara duyemîn êriş hate kirin
15:55 Hat xwestin ku 5 girtiyên nexweş ên li Girtîgeha Kirşehîrê bên berdan
15:50 Emîne Şenyaşar serdana ÎHD’ê kir
15:37 Ji bo girtiyê nexweş Kûday bang kirin: Bila demildest bê berdan
14:20 ÎHD’a Îzmîrê: Bila faîlên Ferhat Tepe werin darizandin
13:56 Dorpêça li Galatasarayê li gelek bajaran hate şermezarkirin
13:01 Rojnamevan Arslan: Adeta min bi awayek ‘torpîl’ xistin hepsê
12:46 Xizmên Windakiriyan li faîlên Ozalp pirsîn
12:37 Çalakiya Dayikên Şemiyê: Wezîr, walî û qeymeqam sûc dikin
11:55 Darên kevnar ên tên birîn bi kamyonan tên kişandin
11:31 Binpêkirinên li girtîgeha 9 rojan lê hate ragirtin vegotin