‘Kürtçe yasal düzenlemeyle anayasal güvenceye kavuşturulmalı'

img

AMED - Kürtlerin baskılara karşı kültürlerini, edebiyat ve kilamlarını yaşatmak için yaşamsallaştırması gerektiğini dile getiren MED-DER yöneticisi Halil İbrahim Taş, “Kürtçe seçmeli dersle geçiştirilemez. Eğitim dili olmalı ve statüye kavuşturulmalıdır” dedi. 

2000 yılından beri her yıl 21 Şubat Dünya Anadil Günü olarak kutlanıyor. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) her yıl tehlike altındaki diller atlasını paylaşıyor. UNESCO’nun paylaştığı verilere göre; çocuklar tarafından anadil olarak konuşulmayan dillerin "kesinlikle tehdit altında" olduğu belirtiliyor. Kürt dili baskı ve yasaklamalardan dolayı de bu kategoride yer alıyor. Dil bilimciler, Kürtçenin eğitim dili olarak kabul edilmemesi, Meclis başta olmak üzere kamusal alanda konuşulmasının yasaklanması nedeniyle büyük bir tehdit altında olduğu belirtiyor. 
 
Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırma Derneği (MED-DER) Yöneticisi İbrahim Halil Taş, Kürtçenin resmi dil olması gerektiğini vurguladı. 
 
21 ŞUBAT’IN KÜRTLER İÇİN ÖNEMİ 
 
Kürt halkının dilinin de boyunduruk altında olduğunu ve bu anlamda 21 Şubat’ın Kürt halkı için büyük bir önem taşıdığını ifade eden Taş, Kürt dilinin geleceği için devletin herhangi bir adım atmadığını ve çalışma yapılmadığına dikkati çekti. Taş, cumhuriyetin ilanıyla birlikte Kürtçe ile birlikte birçok dilin yok sayılmaya başlandığını belirterek, “Kürt toplumunun dili yasaklı ve vahşi bir asimilasyona maruz kalıyor. Kültürleri ve dilleri yok olmakla karşı karşıya. Cumhuriyet kurulduğunda anadoluda onlarca dil konuşuluyordu ama şuan bunların hepsi yok oldu. O dillerden sadece Kürtçe kaldı. Kürtçe sözlü edebiyatı güçlüydü. Kürtler dilleri ve edebiyatları için devletin uyguladığı bu politikalara karşı mücadele etti ve ayakta kalmayı başardı” dedi. 
 
‘ÇOK ÇALIŞMALIYIZ’
 
Kürt halkının özgürlük mücadelesi, yok olmanın eşiğinde olan Kürt dilini de ayakta tuttuğunu belirten Taş, “Bugün Kürt dili Kurmancî ve Kirmanckî olmak üzere 2 lehçede yoğunlukla konuşuluyor. Kurmancî de küçükte olsa adımlar atılmış. Bu aşamada devlete sorarsan her şey serbest ama öyle bir şey yok. Yapılanlarla söylenenler birbirine uymuyor. Celadet Elî Bedirxan ve arkadaşlarının Latin Alfabesini Hawar Dergisi’nde kullanmasından sonra Kürtler arasında Kürtçe yazı dili olarak yayıldı ve kullanıldı. Bundan sonra Kürtçenin önü açıldı. Ama yetmez tabi ki de, bizlerin bu konuda çok daha fazla mücadele etmemiz gerekir. Dilimiz ve kültürümüz daha ileriye taşıyabilmeliyiz. Bu konuda da yenilikçi birçok çalışma, proje gerekiyor” diye belirtti. 
 
‘KÜRTÇE RESMİ DİL OLMALIDIR’
 
Konuşulmayan dilin tehlike altında olduğunu ifade eden Taş, “Bizlerin, çocuklarımızın, gençlerimizin Kürtçe konuşması gerekiyor. UNESCO’nun bir tespitine göre; bir ailede çocuklar tarafından konuşulmayan dil tehlike altındadır. Kürtçe de bu durumdadır. Bu konuda devlete gerekli baskıları yapılması gerekiyor. Çünkü dilin evlerden, dernek ve sivil kuruluşların dışına çıkıp sokaklara, pazarlara ulaşması gerekiyor. Dilin bir statüsü olmalı o da yasal düzenlemelerle anayasada garanti altına alınmalıdır. Kürt dili resmi dil olmalıdır” diye konuştu. 
 
‘SEÇMELİ DERSLE GEÇİŞTİRİLEMEZ’
 
İktidarın anadilin yasak olmadığı ve bu alanda çalışmalar yapıldığına dair ortaya atılan iddialara ilişkin ise Taş, “Aileler okullarda Kürtçe dili seçimi yaptıklarında onlarca sorunla karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu yaklaşımdan da görüyoruz ki; samimi değiller. Devletin, Kürtlerin dili ve kültürüne karşı olan duruşu ortadadır. Türkiye’de Cumhuriyetin ilanından bu yana nüfusun 3’te 1’i Kürtlerden oluşuyor. Bu halkın dili resmiyette yok, sadece 2 seçmeli dersle geçiştirilmeye çalışıyor. Bunlar kabul edilebilir gibi değil. Kürtçenin eğitim dili olması ve statü verilmesi için yasal düzenlemeler yapılmalıdır” diye konuştu. 
 
‘HERKES SORUMLULUK ALMALI’
 
Kürtlere de anadilin gelişmesi ve kaybolmaması için sorumluluk düştüğünü kaydeden Taş, “Bu anlamda asimilasyona karşı mücadele edip dilimize sahip çıkmalıyız. Kültürümüz ve dilimiz sadece 21 Şubat’ta değil her zaman aklımızda ve yaşamınızda olmalı. Kendimizi kültürümüzü, sözlü edebiyatımızı, şarkılarımızı ve söylemlerimizle yaşamsallaştırmalıyız. Dil toplumun sorunudur. Toplumda yaşayan herkesin sorumluluk alması gerekir. Kürtçe, Kürtlerin sorunudur” dedi.   

Diğer başlıklar

19/02/2025
10:14 İstanbul'da kar yağışı başladı
10:13 ESP: Bahçeli hedef gösterdi, soruşturma açıldı
10:03 'HDK halkların kardeşliği ve birliği demek bu nedenle hedefte'
09:41 Meteorolojiden kar ve fırtına uyarısı
09:40 ‘Kürtçe yasal düzenlemeyle anayasal güvenceye kavuşturulmalı'
09:32 İmralı Heyeti’nin Mesrur Barzani ile görüşmesi başladı
09:30 Menzione: Türkiye'nin Kürtlere karşı işlediği en korkunç suç zorla yerinden etmedir
09:23 İstanbul için şiddetli kar uyarısı
09:15 Gültan Kışanak: Küresel güçlerin 21. yüzyıl hevesleri Kürt-Türk ittifakı ile boşa çıkarılır
09:10 'Anlıyorum, ama konuşamıyorum' diyenlerin sayısı çok fazla
09:09 Reyhan Hacıoğlu’nun karartılan mektubu
09:07 Kürtler ve dostlarının talebi net: Abdullah Öcalan özgür olmalı
09:04 Agapi'nin yönetmeni: Bu film, o korkunç suçları gün yüzüne çıkarıyor
09:01 DEVA Genel Başkan Yardımcısı Ekmen: Demokratik dönüşüm için her türlü katkıyı vereceğiz
09:00 19 ŞUBAT 2025 GÜNDEMİ
18/02/2025
23:53 Mehmet Türkmen’den mesaj: Birleşe birleşe kazanacağız
23:23 Narin Güran cinayetinde 31 kişiye takipsizlik kararı
23:09 Hayvanları beslediği için hedef alınan kadın yangında hayatını kaybetti
22:46 ‘#HDKBiziz’ paylaşımları: Bu toprakların barış umududur
22:27 Eşbaşkanların mesajı TBMM'de okundu: Bu kumpası bozmalıyız
22:10 Büyükada Davası dosyası kapandı
21:23 Gazeteci Öznur Değer: Basın özgürlüğünü savunacağız
20:48 Türkiye’nin saldırılarında 18 öğrenci ve öğretmen katledildi
20:39 Wan’da tutuklananların sayısı 40’a ulaştı
20:11 İstanbul'da iktidara seslendiler: Siz suçlusunuz, mücadelemiz galip gelecek
19:54 Yunanistan'da gazeteciler 24 saatlik greve gitti
19:29 Kobanêli sanatçı Reşîd Sofî toprağa verildi
19:14 Gözaltı ve tutuklamalara tepki: Halkın mücadelesini durduramayacaksınız
19:02 İmralı Heyeti yarın Mesrur Barzani ile görüşecek
18:59 Kayyım protestosu: Wan halkının direnişini selamlıyoruz
18:37 Kuzey ve Doğu Suriye’de ‘Şam ile diyalog ve ateşkes’ toplantısı
18:34 Öğrenci servisi devrildi: En az 2 ölü
17:45 TÜSİAD’tan hakkındaki soruşturmaya ‘demokrasi’ ve ‘hukuk’ yanıtı
17:02 Dêrsim kayyımı 2 işçiyi daha işten çıkardı
16:52 Rezan Belediyesi Kadın Meclisi’ni ilan etti
16:44 TBB: Wan’da seçmenin iradesi ipotek edildi
16:19 YNK'den görüşme açıklaması: Çözümün tek yolu diyalogdur
16:13 MKG’den tepki: Gözaltındaki gazeteciler serbest bırakılsın
16:02 Wan’daki polis şiddetine araştırma önergesi
16:01 Türkiye’nin gazetecilere dönük saldırıları nedeniyle BM’ye mektup
15:54 Heyetten Rojnews’e taziye ziyareti
15:39 Nevroz Uysal’a yönelik polis saldırısına tepki
15:20 Kayyım protestosunda işkence: Polis, omuz ve parmaklarını kırdı
15:08 Wan’da kayyım protestosu: Tarih kayyımı işgalci olarak yazacak
15:00 Bakırhan: Öcalan'ın çağrısı sürece dair ‘Yol Haritası’ olacak
14:59 'Wan halkı seçme seçilme hakkından azade mi?'
14:48 Mahkeme kararına rağmen taş ocakları faaliyette
14:47 Sağlık örgütleri AKP’li Sarıçam’ın istifasını istedi
14:40 Demokratik Modernite’nin 50’nci sayısı çıktı
14:38 Polis baskınna karşı kültür-sanat nöbeti
14:28 'Tutsaklara para gönderme' kampanyası devam ediyor
14:21 HDK’ye operasyon İstanbul’da protesto edilecek
14:20 Gözaltı ve tutuklamalar protesto edildi
13:55 İmralı Heyeti: Mam Celal'in özlem duyduğu özgürlük gerçekleşecek
13:39 Bolivya’da otobüs kazası: En az 30 ölü
13:23 Amed Kent Konseyi kayyım düzenlemesinin iptalini istedi
13:22 Avukatlar İmralı’ya gitmek için başvurdu
13:10 Wan'da kayyım bilançosu: 400 gözaltı, işkence, tutuklama
13:01 Ümit Akbıyık’ın beyanları nedeniyle 6 yıl ceza
12:47 Bakırhan: AKP iktidarı diyalog çabalarına karşı sabotaj yapıyor
12:45 Suruç Aileleri İnisiyatifi'nden adalet nöbetlerine destek çağrısı
12:43 İmralı Heyeti’nden Şanaz İbrahim Ahmet’e ziyaret
12:37 Dört kentten Tişrîn Barajı’na doğru yola çıktılar
12:36 Gazeteci Kemal Kılıç anıldı: Kalemi yerde kalmadı
12:21 İmralı Heyeti: Kürt aktörler çözümün Öcalan öncülüğünde olacağına hemfikir
12:04 İranlı 229 avukattan 3 kadın tutsak için çağrı
11:59 ABD’de fırtına ve sel felaketi: 14 ölü
11:58 DBP’den AKP’ye: Barış umudunu kırmaktan vazgeçin
11:26 İmralı Heyeti ve Bafil Talabani görüşmesi sona erdi
11:25 Gazeteci Beritan Canözer'e 1 yıl 3 ay hapis cezası
11:23 TÜİK: Gerçek işsizlik yüzde 28 oldu
10:57 'Ev baskınında işkence, çocuğa silah doğrultma' iddiası
10:57 Gözaltılara tepki: Diz çökmeyeceğiz
10:45 DFG ve DİSK Basın-İş’ten gazetecilerin gözaltına alınmasına tepki
10:28 DEM Parti: Bu zihniyet kaybedecek
10:10 İmralı Heyeti ile Bafil Talabani görüşmesi başladı
10:06 HDK'den gözaltılara tepki: Susmayacağız
09:59 Zamandaki aynı andalık: Babil'den Paris'e Kitabeden Kitaba
09:50 Türköne: Zaman Kürt-Türk ittifakı için elverişli şartlar sunuyor
09:37 Beyanlar çelişkili olunca mahkeme cezada indirime gitmedi
09:18 Rojhilatlı Siyaset Bilimci: İran çöküşün eşiğinde
09:13 Kayyıma karşı gece boyu eylem
09:12 Botan'da Dengbêjlik kültürü
09:08 TJA Şirnex Sözcüsü: Sürecin ilerlemesi için öncelikle tecrit kaldırılmalıdır
09:07 AKP’li belediyeden işçilere ‘yandaş sendika’ baskısı
09:03 Alevilerin kutsal ayı: Xızır
09:02 Suriye'de 'yabancı unsur' kim?
09:00 18 ŞUBAT 2025 GÜNDEMİ
08:50 Ege Denizi’nde bir deprem daha
08:36 HDK ve gazetecilere operasyon: En az 52 gözaltı
08:00 İntihar ettiği iddia edilen uzman çavuş hayatını kaybetti
17/02/2025
23:57 Çocuklara şiddet uygulayan erkek tutuklandı
23:09 Kürt sanatçı Reşîd Sofî yaşamını yitirdi
23:02 Narin Güran cinayetinde 15 kişi hakkında iddianame hazırlandı
22:42 Birleşik Metal-İş Şube Başkanı hayatını kaybetti
22:25 Sidekan’da bir çoban vuruldu
22:14 Avcılar'da geri dönüşüm tesisinde yangın
21:49 Zelensky Ankara’da
21:18 Parivash Moslemi Evin Cezaevi’nde açlık grevine başladı
21:10 Gazeteci Egîd Roj Hesekê’de toprağa verildi
21:02 ÖHD ve TJA’dan DEM Partili Newroz Uysal’a yönelik polis şiddetine tepki
20:59 11 kişiye tutuklama 10 kişiye sınır dışı edilme kararı
20:43 Wan’da 20 tutuklama
20:36 Êlih’te gençlerden kayyım protestosu
20:14 Suriye’de 4 kişi öldürüldü
19:43 Wan Emek ve Demokrasi Platformu: AKP ülkeyi irade gaspıyla yönetiyor
19:13 Meletî'de 4.4 büyüklüğünde deprem
19:11 Öğretmenevi Davası’nda 13 yıl hapis cezası
18:54 Eyn Îsa’nın köylerine SİHA saldırısı
18:48 Êlih’te 2 genç gözaltına alındı
18:43 Ayşe Barım'a önce tahliye, sonra yeniden tutuklama
18:18 Protestolar sürüyor: Kayyım uygulamasına derhal son verilsin
17:58 Tetwan Belediye Eşbaşkanı Erol serbest bırakıldı
17:48 Amed’de gözaltına alınanlardan 4’ü tutuklandı
17:26 Üniversite öğrencisi, dekan yardımcısını vurup intihara teşebbüs etti
17:14 ‘Hatay’daki beton santrali derhal kapatılsın’
17:06 Şube başkanı, sekreteri öldürüp intihar girişiminde bulundu
16:51 İzmir'de 3 kişi tutuklandı
16:47 ‘Öcalan’dan Kandil’e, Kuzey ve Doğu Suriye’ye ve Avrupa’ya mektup gitti’
16:40 Wan’da açıklama ardından yürüyüş
16:10 Çiğdem Kılıçgün Uçar: Tarihi fırsat Öcalan’dır
15:30 Özdağ hakkında ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ suçundan iddianame
15:28 BİRTEK-SEN Genel Başkanı tutuklandı
15:25 Tatwan Belediye Eşbaşkanı Erol gözaltına alındı
15:12 Amed’de gözaltına alınanlar adliyeye sevk edildi
14:56 Sosyalist partilerden 'Böyle gitmez' kampanyası
14:54 Tire'de ağaç kesimi başladı, köylüler eylemde
14:33 'Halkın iradesine yönelik her türlü darbeci girişimin karşısındayız'
14:32 ÖHD’li avukat Bilece’nin tutuklanmasına tepki
14:14 Zeydan: Halkın iradesini zapt edemezsiniz
14:10 Nourtani’nin davasının karar duruşmasına katılım çağrısı
14:09 Neçirvan Barzani’den açıklama: Önemli ve tarihi bir fırsat
13:53 İzmir Kadın Dayanışma Derneği 20 yaşında
13:51 Ankara’da deprem
13:49 Neçirvan Barzani’den Ahmet Türk’e telefon
13:41 CHP heyeti Wan’da: Teslim olmadık, olmayacağız
13:36 Saldırılar sürüyor: 60 köye elektrik verilemiyor
13:27 Araştırma: Anadilde eğitim talebi yüzde 97.8
13:05 İmamoğlu: Erdoğan beni siyasette devre dışı bırakmak istiyor
12:57 Tire'de yol projesine karşı mücadele sürüyor
12:54 Boğaziçi’nde rektörlük kararıyla öğrencilerin girişine yasak
12:45 Gazeteci Şehriban Aslan’a beraat
12:05 İmralı Heyeti: Görüşmeler Ortadoğu halklarının geleceği için önemli
11:51 22 kişi savcılık ifadesi alınmadan tutuklamaya sevk edildi
11:43 Yaşam Memnuniyeti Araştırması’nın sonuçları açıklandı
11:42 İvrindi'de maden tehdidi: Köylülerden yaylanın boşaltması istendi
11:18 İmralı Heyeti: Neçirvan Barzani çözümün gelişmesi için destek vereceğini açıkladı
11:17 Mahkemeden Rozerin Yıldız'ın katiline 'haksız tahrik' indirimi
11:15 İmralı Heyeti ile Neçirvan Barzani görüşmesi sona erdi
11:14 Şebnem Korur Fincancı: Öncelikle demokrasi ve adalet tesis edilmeli