‘Kürtçe yasal düzenlemeyle anayasal güvenceye kavuşturulmalı'

img

AMED - Kürtlerin baskılara karşı kültürlerini, edebiyat ve kilamlarını yaşatmak için yaşamsallaştırması gerektiğini dile getiren MED-DER yöneticisi Halil İbrahim Taş, “Kürtçe seçmeli dersle geçiştirilemez. Eğitim dili olmalı ve statüye kavuşturulmalıdır” dedi. 

2000 yılından beri her yıl 21 Şubat Dünya Anadil Günü olarak kutlanıyor. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) her yıl tehlike altındaki diller atlasını paylaşıyor. UNESCO’nun paylaştığı verilere göre; çocuklar tarafından anadil olarak konuşulmayan dillerin "kesinlikle tehdit altında" olduğu belirtiliyor. Kürt dili baskı ve yasaklamalardan dolayı de bu kategoride yer alıyor. Dil bilimciler, Kürtçenin eğitim dili olarak kabul edilmemesi, Meclis başta olmak üzere kamusal alanda konuşulmasının yasaklanması nedeniyle büyük bir tehdit altında olduğu belirtiyor. 
 
Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırma Derneği (MED-DER) Yöneticisi İbrahim Halil Taş, Kürtçenin resmi dil olması gerektiğini vurguladı. 
 
21 ŞUBAT’IN KÜRTLER İÇİN ÖNEMİ 
 
Kürt halkının dilinin de boyunduruk altında olduğunu ve bu anlamda 21 Şubat’ın Kürt halkı için büyük bir önem taşıdığını ifade eden Taş, Kürt dilinin geleceği için devletin herhangi bir adım atmadığını ve çalışma yapılmadığına dikkati çekti. Taş, cumhuriyetin ilanıyla birlikte Kürtçe ile birlikte birçok dilin yok sayılmaya başlandığını belirterek, “Kürt toplumunun dili yasaklı ve vahşi bir asimilasyona maruz kalıyor. Kültürleri ve dilleri yok olmakla karşı karşıya. Cumhuriyet kurulduğunda anadoluda onlarca dil konuşuluyordu ama şuan bunların hepsi yok oldu. O dillerden sadece Kürtçe kaldı. Kürtçe sözlü edebiyatı güçlüydü. Kürtler dilleri ve edebiyatları için devletin uyguladığı bu politikalara karşı mücadele etti ve ayakta kalmayı başardı” dedi. 
 
‘ÇOK ÇALIŞMALIYIZ’
 
Kürt halkının özgürlük mücadelesi, yok olmanın eşiğinde olan Kürt dilini de ayakta tuttuğunu belirten Taş, “Bugün Kürt dili Kurmancî ve Kirmanckî olmak üzere 2 lehçede yoğunlukla konuşuluyor. Kurmancî de küçükte olsa adımlar atılmış. Bu aşamada devlete sorarsan her şey serbest ama öyle bir şey yok. Yapılanlarla söylenenler birbirine uymuyor. Celadet Elî Bedirxan ve arkadaşlarının Latin Alfabesini Hawar Dergisi’nde kullanmasından sonra Kürtler arasında Kürtçe yazı dili olarak yayıldı ve kullanıldı. Bundan sonra Kürtçenin önü açıldı. Ama yetmez tabi ki de, bizlerin bu konuda çok daha fazla mücadele etmemiz gerekir. Dilimiz ve kültürümüz daha ileriye taşıyabilmeliyiz. Bu konuda da yenilikçi birçok çalışma, proje gerekiyor” diye belirtti. 
 
‘KÜRTÇE RESMİ DİL OLMALIDIR’
 
Konuşulmayan dilin tehlike altında olduğunu ifade eden Taş, “Bizlerin, çocuklarımızın, gençlerimizin Kürtçe konuşması gerekiyor. UNESCO’nun bir tespitine göre; bir ailede çocuklar tarafından konuşulmayan dil tehlike altındadır. Kürtçe de bu durumdadır. Bu konuda devlete gerekli baskıları yapılması gerekiyor. Çünkü dilin evlerden, dernek ve sivil kuruluşların dışına çıkıp sokaklara, pazarlara ulaşması gerekiyor. Dilin bir statüsü olmalı o da yasal düzenlemelerle anayasada garanti altına alınmalıdır. Kürt dili resmi dil olmalıdır” diye konuştu. 
 
‘SEÇMELİ DERSLE GEÇİŞTİRİLEMEZ’
 
İktidarın anadilin yasak olmadığı ve bu alanda çalışmalar yapıldığına dair ortaya atılan iddialara ilişkin ise Taş, “Aileler okullarda Kürtçe dili seçimi yaptıklarında onlarca sorunla karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu yaklaşımdan da görüyoruz ki; samimi değiller. Devletin, Kürtlerin dili ve kültürüne karşı olan duruşu ortadadır. Türkiye’de Cumhuriyetin ilanından bu yana nüfusun 3’te 1’i Kürtlerden oluşuyor. Bu halkın dili resmiyette yok, sadece 2 seçmeli dersle geçiştirilmeye çalışıyor. Bunlar kabul edilebilir gibi değil. Kürtçenin eğitim dili olması ve statü verilmesi için yasal düzenlemeler yapılmalıdır” diye konuştu. 
 
‘HERKES SORUMLULUK ALMALI’
 
Kürtlere de anadilin gelişmesi ve kaybolmaması için sorumluluk düştüğünü kaydeden Taş, “Bu anlamda asimilasyona karşı mücadele edip dilimize sahip çıkmalıyız. Kültürümüz ve dilimiz sadece 21 Şubat’ta değil her zaman aklımızda ve yaşamınızda olmalı. Kendimizi kültürümüzü, sözlü edebiyatımızı, şarkılarımızı ve söylemlerimizle yaşamsallaştırmalıyız. Dil toplumun sorunudur. Toplumda yaşayan herkesin sorumluluk alması gerekir. Kürtçe, Kürtlerin sorunudur” dedi.   

Diğer başlıklar

20/02/2025
13:26 Şebnem Korur Fincancı beraat etti
13:17 Babacan'dan Bakırhan'a taziye ziyareti
13:13 Tevriz Dora davasında bilirkişi raporu beklenecek
13:06 HDK’den dayanışma çağrısı: Adalet için Çağlayan'a
12:50 Ormanlık alana 42 RES türbini için onay verildi
12:48 NûJINHA’nın Halep muhabiri ve haber kaynaklarına tehdit
12:24 ÖHD'li avukat hakkında tahliye kararı
11:47 HDK'ye operasyon: Savcının değişmesiyle dosya da değişti
11:17 TJA’dan 8 Mart deklarasyonu: Kadın kırımına isyan ediyor, özgürlüğe yürüyoruz
10:57 Barış Vakfı: Gözaltılar süreç açısından kaygı verici
10:44 Asrın Hukuk Bürosu İmralı’ya gitmek için başvurdu
10:40 Temelli: 25 milyon Kürt var ama Meclis'te Kürtçe selamlama yasak
10:22 Wan’da 264 yerleşim yerinin yolu ulaşıma kapandı
10:21 ‘Anadil önünde engel teşkil eden yasalar değişmeli’
10:19 'Bir halkı var eden dilidir, Kürtçe resmi dil olmalı'
10:18 'Anadil talebinin karşılanmasının bir adım uzağındayız'
09:53 İstanbul Boğazı çift yönlü gemi trafiğine kapatıldı
09:50 AK Bakanlar Komitesi'ne çağrı: Öcalan'ın özgürlüğü için sorumluluk alın
09:31 36 ilde kar tatili
09:25 DEM Parti İstanbul’da kongreye gidiyor: Halkların ortak ittifakını kuracağız
09:22 Meteoroloji'den kar uyarısı
09:21 Federe Kürdistan Bölgesi’nin gözü kulağı İmralı’da
09:18 Yağız: Abdullah Öcalan'ın dengeleri değiştirecek perspektifi var
09:17 İl Özel İdaresi, kaplıcaları AKP ve BBP’li belediyelere kiraladı
09:16 92 yaşındaki Enze Tuneli, 31 yıldır oğlunun yolunu gözlüyor
09:14 'Egid Roj katliamı belgelediği için hedef alındı'
09:11 Güleryüz: Kürt sorununun müsebbibi CHP'dir, çözümde sorumluluk almalı
09:05 TV kanalı 'örgüt propagandası' sayıldı, kahvehane mühürlendi
09:03 Köyleri 35 yıldır yasaklı: Abdullah Öcalan'ın çağrısını bekliyoruz
09:02 Önder görüşmeleri anlattı: Mesajları Öcalan’a ileteceğiz
09:00 20 ŞUBAT 2025 GÜNDEMİ
08:14 Amed'de kar yağışı
08:05 Gençlerin kayyıma karşı direnişi sürüyor
19/02/2025
23:59 TÜSİAD yöneticileri hakimliğe sevk edildi
23:47 Wan Büyükşehir Belediye Eşbaşkanları: Kayyımları kalıcı bir şekilde göndereceğiz
22:51 Hamas'tan yeni teklif: Rehineleri tek seferde bırakalım, İsrail çekilsin
22:02 Mezopotamya Ajansı’na erişim engeli
21:42 DEM Parti Eş Genel Başkanlarından TÜSİAD soruşturmasına tepki
20:39 Trump, Zelensky için ‘seçilmemiş diktatör’ dedi
20:33 Wan'da şiddet uygulayan polisler hakkında suç duyursu
20:01 Sakık: Kayyım atandığı koşullarda nasıl barışı sağlayacaksınız?
19:52 BM önünde eylem: Abdullah Öcalan ile görüşmeler insanlık için tarihi fırsat
19:42 Gözaltı ve tutuklamalar İzmir’de protesto edildi
19:39 Çewlîg’te 21 Şubat etkinliği
19:28 Saliha Aydeniz: Anadil hakkı pazarlık konusu yapılamaz
19:24 Colemêrg'te eğitime bir günlük ara verildi
18:53 KHK eyleminde işten çıkarılan akademisyenlere dikkat çekildi
18:45 İzmir'de kadın cinayeti
18:25 CHP Kurultayı'na dair talebe ret
18:09 Kayyım protestosu: Hakkımızın gasp edilmesine alışmayacağız
18:02 31 yıllık tutsağın tahliyesi 6 ay daha ertelendi
17:14 HDK operasyonu: Konferans ve genel kurul etkinlikleri suç sayıldı
17:10 TÜSİAD Başkanı Turan’a soruşturma: İfadeye götürüldü
16:46 Gözaltındaki HDK'lilerin emniyet ifadeleri başladı
16:36 Wan raporu: Devlet eliyle hak ve özgürlükler ayaklar altına alındı
16:21 İstanbul’da kar tatili
15:56 Eski DİHA muhabiri Oğlağı tutuklandı
15:14 Adalet Bakanı: İmralı için başvurusu olursa izni sağlarız
14:38 Til Temîr ve Sirîn’in köyleri bombalandı
14:36 Kadınlardan polis şiddetine tepki
14:26 Ayşegül Doğan: Türkiye halkları Wan halkının mesajını iyi okumalı
14:22 52 kişinin hayatını kaybettiği sitenin müteahhidi tahliye edildi
14:21 Wan kayyımı Balcı, emniyet yardımcısını daire başkanlığına atadı
14:14 DEM Partililer Meclis'e yürüdü
13:46 Mesrur Barzani: Savaşın son bulması için dayanışmaya hazırız
13:42 İHD’den gözaltılara tepki: Susmuyoruz, korkmuyoruz
13:28 10 Ekim anmasına açılan dava mütalaa için ertelendi
13:19 DEM Parti’den Ankara’da eylem: Kayyımcı anlayıştan vazgeçin
13:18 Amediye kırsalı bombalandı
13:06 28. Metin Göktepe Gazetecilik Ödülleri için başvurular başladı
12:42 Davutoğlu'ndan Bakırhan'a taziye ziyareti
12:25 Adli kadın tutuklulardan ‘Sesimizi duyun’ mesajı
12:20 Avrupa Konseyi kayyım tepkisi: Zeydan'a yönelik hamle kasıtlıdır
12:01 Ayşe Barım'a tahliye kararı veren hakime soruşturma
12:00 Wan kayyımı çöp konteynırlarını toplayarak hurdaya çevirdi
11:49 DEM Parti'nin Avusturalya temasları sürüyor
11:46 DEM Parti'den Kurtulmuş’a kayyıma karşı sorumluluk alma çağrısı
11:06 Son 4 ayda 3 bin 500 kişiye sağlık taraması hizmeti
10:54 Heyetin Federe Kurdistan Bölgesi’ndeki temasları sona erdi
10:46 Kelepçeli muayene dayatmasını reddeden tutsaklara disiplin soruşturması
10:20 İmralı Heyeti ile Mesrur Barzani görüşmesi sona erdi
10:14 İstanbul'da kar yağışı başladı
10:13 ESP: Bahçeli hedef gösterdi, soruşturma açıldı
10:03 'HDK halkların kardeşliği ve birliği demek bu nedenle hedefte'
09:41 Meteorolojiden kar ve fırtına uyarısı
09:40 ‘Kürtçe yasal düzenlemeyle anayasal güvenceye kavuşturulmalı'
09:32 İmralı Heyeti’nin Mesrur Barzani ile görüşmesi başladı
09:30 Menzione: Türkiye'nin Kürtlere karşı işlediği en korkunç suç zorla yerinden etmedir
09:23 İstanbul için şiddetli kar uyarısı
09:15 Gültan Kışanak: Küresel güçlerin 21. yüzyıl hevesleri Kürt-Türk ittifakı ile boşa çıkarılır
09:10 'Anlıyorum, ama konuşamıyorum' diyenlerin sayısı çok fazla
09:09 Reyhan Hacıoğlu’nun karartılan mektubu
09:07 Kürtler ve dostlarının talebi net: Abdullah Öcalan özgür olmalı
09:04 Agapi'nin yönetmeni: Bu film, o korkunç suçları gün yüzüne çıkarıyor
09:01 DEVA Genel Başkan Yardımcısı Ekmen: Demokratik dönüşüm için her türlü katkıyı vereceğiz
09:00 19 ŞUBAT 2025 GÜNDEMİ
18/02/2025
23:53 Mehmet Türkmen’den mesaj: Birleşe birleşe kazanacağız
23:23 Narin Güran cinayetinde 31 kişiye takipsizlik kararı
23:09 Hayvanları beslediği için hedef alınan kadın yangında hayatını kaybetti
22:46 ‘#HDKBiziz’ paylaşımları: Bu toprakların barış umududur
22:27 Eşbaşkanların mesajı TBMM'de okundu: Bu kumpası bozmalıyız
22:10 Büyükada Davası dosyası kapandı
21:23 Gazeteci Öznur Değer: Basın özgürlüğünü savunacağız
20:48 Türkiye’nin saldırılarında 18 öğrenci ve öğretmen katledildi
20:39 Wan’da tutuklananların sayısı 40’a ulaştı
20:11 İstanbul'da iktidara seslendiler: Siz suçlusunuz, mücadelemiz galip gelecek
19:54 Yunanistan'da gazeteciler 24 saatlik greve gitti
19:29 Kobanêli sanatçı Reşîd Sofî toprağa verildi
19:14 Gözaltı ve tutuklamalara tepki: Halkın mücadelesini durduramayacaksınız
19:02 İmralı Heyeti yarın Mesrur Barzani ile görüşecek
18:59 Kayyım protestosu: Wan halkının direnişini selamlıyoruz
18:37 Kuzey ve Doğu Suriye’de ‘Şam ile diyalog ve ateşkes’ toplantısı
18:34 Öğrenci servisi devrildi: En az 2 ölü
17:45 TÜSİAD’tan hakkındaki soruşturmaya ‘demokrasi’ ve ‘hukuk’ yanıtı
17:02 Dêrsim kayyımı 2 işçiyi daha işten çıkardı
16:52 Rezan Belediyesi Kadın Meclisi’ni ilan etti
16:44 TBB: Wan’da seçmenin iradesi ipotek edildi
16:19 YNK'den görüşme açıklaması: Çözümün tek yolu diyalogdur
16:13 MKG’den tepki: Gözaltındaki gazeteciler serbest bırakılsın
16:02 Wan’daki polis şiddetine araştırma önergesi
16:01 Türkiye’nin gazetecilere dönük saldırıları nedeniyle BM’ye mektup
15:54 Heyetten Rojnews’e taziye ziyareti
15:39 Nevroz Uysal’a yönelik polis saldırısına tepki
15:20 Kayyım protestosunda işkence: Polis, omuz ve parmaklarını kırdı
15:08 Wan’da kayyım protestosu: Tarih kayyımı işgalci olarak yazacak
15:00 Bakırhan: Öcalan'ın çağrısı sürece dair ‘Yol Haritası’ olacak
14:59 'Wan halkı seçme seçilme hakkından azade mi?'
14:48 Mahkeme kararına rağmen taş ocakları faaliyette
14:47 Sağlık örgütleri AKP’li Sarıçam’ın istifasını istedi
14:40 Demokratik Modernite’nin 50’nci sayısı çıktı
14:38 Polis baskınna karşı kültür-sanat nöbeti
14:28 'Tutsaklara para gönderme' kampanyası devam ediyor
14:21 HDK’ye operasyon İstanbul’da protesto edilecek
14:20 Gözaltı ve tutuklamalar protesto edildi
13:55 İmralı Heyeti: Mam Celal'in özlem duyduğu özgürlük gerçekleşecek
13:39 Bolivya’da otobüs kazası: En az 30 ölü
13:23 Amed Kent Konseyi kayyım düzenlemesinin iptalini istedi
13:22 Avukatlar İmralı’ya gitmek için başvurdu
13:10 Wan'da kayyım bilançosu: 400 gözaltı, işkence, tutuklama
13:01 Ümit Akbıyık’ın beyanları nedeniyle 6 yıl ceza
12:47 Bakırhan: AKP iktidarı diyalog çabalarına karşı sabotaj yapıyor
12:45 Suruç Aileleri İnisiyatifi'nden adalet nöbetlerine destek çağrısı
12:43 İmralı Heyeti’nden Şanaz İbrahim Ahmet’e ziyaret
12:37 Dört kentten Tişrîn Barajı’na doğru yola çıktılar
12:36 Gazeteci Kemal Kılıç anıldı: Kalemi yerde kalmadı
12:21 İmralı Heyeti: Kürt aktörler çözümün Öcalan öncülüğünde olacağına hemfikir
12:04 İranlı 229 avukattan 3 kadın tutsak için çağrı
11:59 ABD’de fırtına ve sel felaketi: 14 ölü
11:58 DBP’den AKP’ye: Barış umudunu kırmaktan vazgeçin
11:26 İmralı Heyeti ve Bafil Talabani görüşmesi sona erdi