
HES’ler Muradiye Şelalesi’ni kurutuyor 

2025-10-05 09:05:02


	WAN - Muradiye Şelalesi, üzerine kurulan iki HES ile birlikte kuruma noktasına geldi. Toplam sekiz santralin çalıştığı bölgede su debisi düşerken, balık türleri ise yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.&nbsp;

	&nbsp;

	Wan'ın Begirî (Muradiye) ilçesinde bulunan ve bölgenin önemli doğal güzelliklerinden biri olan Muradiye Şelalesi, üzerine iki ayrı Hidro Elektrik Santrali (HES) kuruldu. 2011'de Muradiye Elektrik Üretim A.Ş. tarafından kurulan, Türkiye’nin 272’nci, Wan'ın ise en büyük enerji santralı olduğu belirtilen Muradiye Ayrancılar HES saatte ortalama 124 milyon 564 bin 262 kilovat elektrik üretimi ile şelale suyunun azalmasına neden oluyor. 13 Mayıs 2023 tarihinde, doğal sit-nitelikli doğal koruma alanı ve doğal sit-sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanı olarak tescillenen Muradiye Şelalesi üzerine kurulan HES'ler nedeniyle su çekilmesi ve ekosistem tahribatıyla karşı karşıya. Şelale üzerine 15 yıldır kurulu olan iki HES projesi kapsamında, şelale çevresinde toplam sekiz santral işletilmeye başladı. Bu santraller, Tendürek Dağı eteklerinden akarak Çaldıran ovasındaki birleşmeyle oluşan ve ardından Begirî'nin içinden geçen Bendîmahî Çayı'nın doğal akışını da kesintiye uğratarak şelalenin su miktarında ciddi azalmaya yol açtı. Göle dökülen en büyük akarsulardan biri olan ve önceki yıllarda balık yoğunluğunun en fazla olduğu Bendimahi Çayı'nın debisi, yapılan HES'ten dolayı en düşük seviyeye geriledi.&nbsp;

	&nbsp;

	BALIKLARIN SAYISINDA DÜŞÜŞ YAŞANIYOR&nbsp;

	&nbsp;

	Bu durum, hem şelalenin doğal güzelliğini hem de bölgedeki ekosistemi derinden etkiliyor. İnci kefali gibi bölgeye özgü balık türlerinin göç yolları kesildi, balıkların sayısında ciddi düşüş yaşandı. Bendîmahî ve Muradiye Şelalesi civarında bulunan köylüler, balık ölümlerinin arttığını ve suyun azalması nedeniyle tarım ve hayvancılık faaliyetlerinde zorluklar yaşandığını dile getiriyor. Bu durum, bölgedeki canlı çeşitliliğini olumsuz etkiledi. Şelalenin üzerine kurulan HES'lerle birlikte etrafında bulunan ağaçlar azalan su nedeniyle kurudu.&nbsp;

	&nbsp;

	BİTKİ ÖRTÜSÜNDE KURUMA VE HABİTAT KAYBI&nbsp;

	&nbsp;

	Muradiye Şelalesi, sadece görsel bir doğa harikası değil; çevresindeki köyler için de su kaynağı ve geçim kaynağı olarak önem taşıyor. Ancak suyun azalması, tarım ve hayvancılık yapan köy halkının yaşamını da zorlaştırıyor. Şelalenin suyunun azalması, aynı zamanda bölgedeki flora ve faunanın da zarar görmesine neden oldu. Su çekilmesiyle birlikte bitki örtüsünde kuruma ve habitat kaybı gözlemleniyor. Ekosistemin dengesi bozulurken, doğal yaşam giderek yok oluyor.

	&nbsp;

	DOĞAL MİRAS

	&nbsp;

	Bölge halkı ve çevreciler, hidroelektrik santrallerinin yarattığı bu tahribata dikkat çekerek, yetkilileri doğayı koruyacak önlemleri acil olarak hayata geçirme çağrısı yaptı. Şelalenin sadece bölge için değil, tüm ülke için önemli bir doğal miras olduğu vurgulanıyor.

	&nbsp;

	MA / Zeynep Durgut&nbsp;

	&nbsp;